1. Hipertansiyon Nedir?
Tansiyon, kan basıncını ifade eden bir terimdir. Yüksek kan basıncına ise hipertansiyon
adı verilir. Kalp sürekli çalışarak dakikada 5 litre kanı vücuda pompalar. Kanı
vücudun en uzak noktalarına kadar ulaştırmak için kalp, kanı belli bir basınçla pompalamak zorundadır. Kan, organlarımız açısından gerekli
olan oksijen ve besinleri taşır. Dolayısıyla, dolaşımın devam etmesi için belli
bir kan basıncının korunması gereklidir.
Kalp kasıldığı sırada oluşan kuvvetli basınca sistolik ya da büyük tansiyon,
kalp gevşediği
sırada oluşan basınca ise diyastolik ya da küçük tansiyon adı verilir. Normal
kabul edilen kan basıncı değeri, istirahat halindeki bir yetişkinde 120/80 mmHg'dır
(milimetre civa). Bir diğer deyişle, büyük tansiyon için normal değer 12, küçük
tansiyon için ise 8'dir.
Aslında, kan basıncı sürekli sabit kalan bir değer değildir. Hareket ederken
ya da heyecanlanınca biraz artabilir, uyurken ve istirahat ederken daha düşük
olabilir. Bu değişimler normaldir. Ancak, kan basincının sürekli olarak 140/90
mmHg'nın (14/9'un) üzerinde olması durumunda, yüksek tansiyondan bahsedilir.
2. Hipertansiyonun Görülme Sıklığı Nedir?
Hipertansiyon yaygın bir hastalıktır ve her 7 kişiden birinde görülmektedir. Kardiyoloji Derneği tarafından yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre ülkemizde yaklaşık 11 milyon kişide hipertansiyon bulunduğu tahmin edilmektedir.
3. Tansiyon Neden Yükselir?
Hastaların %90'ında hipertansiyonun nedeni saptanamaz; bu durumda primer ya da esansiyel hipertansiyondan bahsedilir. Kalan %10'luk grupta ise bir neden bulunur ve "sekonder" hipertansiyon olarak adlandırılır. Bunlar arasında böbrek kaynaklı nedenler en yaygın olanlarıdır.
4. Hipertansiyonun Vücuda Zararı Nedir?
Belirti vermemesi mümkün olmakla birlikte, yüksek tansiyon baş ağrısı (genellikle
ensede), bazen baş dönmesi, çarpıntı, çabuk yorulma gibi şikayetlere yol açabilir.
Özellikle şikayetiniz yoksa, yüksek tansiyon hastası olduğunuzu öğrenmenin tek
yolu tansiyonunuzu ölçtürmektir. "Hiçbir şikayetim yokken neden ilaç kullanayım"
diye düşünüyorsanız, hipertansiyonun çok ciddi sonuçları olabileceğini hatırlamalısınız!
İster belirti versin ister vermesin, tedavi edilmeyen hipertansiyon, kalp krizi
ya da felç geçirme riskini artırır ve kalp ya da böbrek yetersizliği gelişmesine
yol açabilir. Bununla beraber, hipertansiyonu tedavi etmek ve bu korkutucu hastalıklara
yol açmasını engellemek mümkündür. Tedavi ve önlemleri uygularken dikkat etmeniz
gereken iki önemli nokta ise, doktorunuzun önerilerine sıkı sıkıya bağlı kalmanız
ve tedaviye ömür boyu devam etmeniz gerektiğini bilmenizdir.
5. Hipertansiyondan Korunmak Için Neler Yapmalısınız?
- Sigara içiyorsanız, bırakın. Çünkü kalp krizi geçirme riskinizi iki katına çıkarır.
- Fazla kilolarınızdan kurtulun, sağlıklı (az yağlı, az tuzlu) beslenin ve
düzenli egzersiz yapın. - Doktorunuzun önerilerine uyun. İlaçlarınızı düzenli alın; ömür boyu tedaviye devam etmeniz gerektiğini unutmayın
- Stres ile başa çıkmayı öğrenin.
